Hidroklorik asit, hidrojen ile klor elementinin kimyasal tepkimeye sokulmasıyla birlikte elde edilen kimyasal bir bileşiktir. Oda sıcaklığında ve normal şartlar altında sıvı halde bulunur. Özellikle ev ve iş yerleri gibi iç mekânlarda pek farkında olunmasa da temizlik için en sık kullanılan malzemelerden birisidir. Halk arasındaki bilinen adıyla tuz ruhu olan hidroklorik asit, özellikle banyo ve tuvalet gibi mermer, fayans gibi zeminlerin temizliğinde sıklıkla tercih edilmektedir. Solunması ve temas edilmesi oldukça tehlikeli olan bu kimyasal bileşeni kullanırken son derece dikkatli olunmalıdır.
Hidroklorik asit, kuvvetli yapısı sebebiyle etkili bir zehirleyici özelliğe sahiptir. Bu nedenle kullanımı esnasında hızlı olup ortamın havalandırılmasına özen gösterilmelidir. Farkında olmadan hızlı ve etkili bir biçimde solunum sistemine ciddi zararları dokunabileceği için temkinli hareket etmekte fayda vardır. Sadece solunum yollarına değil, temas edilmesi halinde ciltte de son derece etkili bir tahribata yol açabilmektedir. Aynı zamanda gözlere de en hafif zararı yanma ve kızarıklık gibi sıkıntılar olabileceği için mutlaka kullanırken çok dikkatli ve ihtiyatlı davranmak gerekir.
Hidroklorik Asit Ne İşe Yarar?
Yapay hidroklorik asidin yanı sıra midede de doğal olarak bulunan hidroklorik asit ne işe yarar biraz da onlardan bahsedelim. Mide asidi denilen ve sindirimde etkin olan madde hidroklorik asidin ta kendisidir diyebiliriz. Mide, kendisine doğru besinler gelmeye başladığında onları sindirebilmek ve ayrıştırılabilir hale getirmek için hidroklorik asit salgılamaya başlar. Bu asidin de başta kendisine ve vücuda zarar vermesini önleyici çeper ile de etrafını kaplar. Besinlerle buluşan hidroklorik asit gerekli sindirme ve ayrıştırma işlemlerini yaparak gıdaların bağırsak tarafından emilerek kan dolaşımına dahil olmasına olanak tanır.
Hidroklorik asit, gıda sektöründe bazı gıdalar için asitliği düzenleyici olarak da kullanılmaktadır. Bunun yanı sıra zararlı mikroorganizmalara karşı antimikrobiyal bileşen olarak da kullanılmaktadır. Doğal olarak elma sirkesi, limon suyu, arpa, lahana, papaya, siyah zeytin, kereviz ve ananas gibi gıdalarda bolca bulunur. Bilindiği üzere bu besinler asidik yapıdadır ve bu asit de tahmin edeceğiniz üzere hidroklorik asittir. Özellikle sirkedeki etkisi baskın olduğu için doğrudan içilirken boğazda yanma yaşatabilir. Böyle durumlarda hemen ardından süt içerek veya içmeden evvel su ile seyrelterek tüketmek daha sağlıklı olacaktır.
Vücuda yeteri kadar hidroklorik asit besin yoluyla alınmazsa birtakım hastalıklara ve sağlık problemlerine yol açabilir. Böyle durumlarda hidroklorik asit bakımından zengin besinlerin daha çok tüketilerek yeteri seviyeye gelmesine çalışılmalıdır.
Görüldüğü üzere yapay olan hidroklorik asit sağlık açısından son derece zararlı olsa da doğal olarak alınan ve vücutta üretilen hidroklorik asit de bir o kadar sağlık açısından faydalıdır.
Hidroklorik Asidin Kullanım Alanları
Hidroklorik asidin kullanım alanları genel olarak şu şekildedir:
- Tıbbi olarak kansere yol açan hücrelerin tümöre dönüşmesine yol açan partiküllerle mücadelede antioksidan olarak kullanılır.
- Bu antioksidanlar yaşlılığı geciktirme, muhtelif hastalıklara neden olan bakterileri etkisizleştirme, enfeksiyonlara karşı mücadele ve bağışıklık sistemini kuvvetlendirmede oldukça etkilidir.
- Yiyecekler yardımıyla vücuda giren zararlı mikroorganizmaların ve virüslerin etkisizleştirilmesinde oldukça başarılıdır.
- Yapay olarak elde edilen hidroklorik asit, demir, çelik ve PVC gibi ağır sanayide, reçine rejenerasyonunda, boya, ilaç, tekstil, kâğıt ve gıda gibi birçok sektörde çeşitli amaçlarla kullanılmaktadır.
Son olarak hidroklorik asit banyo ve tuvalet gibi alanlarda temizlik amacıyla kullanılırken başka bir temizlik maddesiyle birlikte kesinlikle kullanılmamalıdır. Hatta temas dahi ettirilmemelidir. Çünkü sonuçta kendisi de bir kimyasal maddedir ve başka maddelerle temas etmesi halinde yeniden tepkimeye girebilmektedir. Bilinçsiz kullanımlarda bu sebepten ötürü pek çok zehirlenme ve solunum yolu tahribatı gibi sağlık problemlerinin yaşanmasına şahit olmaktayız.
